9-5-2011 | Categorie: Algemeen
Wie kent niet het model voor de onverzadigde zone MUST, van Pieter de Laat. Zijn proefschrift uit 1980: ‘Model for unsaturated flow above a shallow water-table’ is voor mij de bron van kennis als het gaat om de zogenoemde quasi-stationaire modellering van de (verticale) stroming van water in de onverzadigde zone. Minder bekend is dat deze aanpak voor een belangrijk deel is gebaseerd resp. geinspireerd op ICW-nota 587: ‘Een berekeningsmethode voor de benadering van de landbouwschade ten gevolge van grondwateronttrekking, van Pim Rijtema, uit 1971. Conceptueel een van de meest indrukwekkende publicaties die ik ken. Nu dus digitaal in te zien.
Minstens zo invloedrijk (maar minder indrukwekkend) is ICW-nota 513: ‘Soil Moisture forecasting’ van Pim Rijtema, uit 1969. Lang voor het gebruik van de bekende Van Genuchten relaties staan in deze nota mathematische expressies voor beschrijving van de onverzadigde doorlatendheid als functie van de drukhoogte. Voor 20 bodemtypes worden de bepalende parameters gegeven. Pieter de Laat gebruikte die relaties (en de nodige aanvullingen) in zijn model MUST en aangezien de droogetschade in de HELP-tabellen is gebaseerd op berekeningen van een versie van het MUST-model (LAMOS), ligt de oorsprong van kennis dus in deze nota. En ik ben niet de enige die vindt dat het gebruik van de Staringsreeks in regionale modellen, met gebruikmaking van de PAWN-eenheden, voor wat betreft de zandgronden minder realistische resultaten geeft dan de HELP-tabel. Dat zouden we nog eens moeten onderzoeken!
Zie nummer 11 van Kennisbank, ‘Oude’ kennisproducten
0 reacties
9-5-2011 | Categorie: Algemeen
Dit keer een minder bekende ‘klassieker’. Het rapport van de Werkgroep Landbouwkundige Aspecten van de Commissie Grondwaterwet Waterleidigbedrijven (de voorganger van de CDG), uit 1984. Voor agrohydrologen was en is het een bekend naslagwerk. De werkgroep, onder voorzitterschap van prof. Reinder Feddes (toe nog werkzaam bij het ICW) en Gerrit Grotentraast (zie introductie bij CV), heeft de toenmalige kennis van de invloed van bepaling van de verlaging van de grondwaterstand door een onttrekking en de daaruit voortvloeiende veranderingen in opbrengst agv droogte en wateroverlast op een rijtje gezet. Voor mij was dit rapport de bron van kennis van de natschade in de HELP-tabel.
Zie nummer 10 van Kennisbank, ‘Oude’ kennisproducten
0 reacties
6-3-2011 | Categorie: Algemeen
Voor de Tweede wereldoorlog was de aandacht voor verhogen van de produktiviteit van de landbouw sterk gericht op de bemesting. De samenhang tussen vocht en productiviteit werd maar nog maar in zeer beperkte mate bestudeerd. Tijdens de oorlgkwam daar verandering in, met name door het drainage-onderzoek van Hooghoudt c.s. Door de hongerwinter, maar ook door de droge jaren 1947 en 1949 (mijn geboortejaar) werd de noodzaak voor productieverhoging in de landbouw meer dan eens duidelijk. Men had behoefte aan een landelijk overzicht en dit leidde tot de oprichting van de ad hoc Commissie Onderzoek Landbouwwaterhuishouding Nederland-T.N.O. (COLN). Het secretariaat werd verzorgd door de afdeling Onderzoek van de Cultuurtechnische Dienst, bijna te vereenzelvigen metde legendarische ir. W.C. Visser. Onder zijn bezielende leiding werd per provincie een rapport opgesteld over de toestand van de landbouwwaterhuishouding en dankzij dit onderzoek weten we ook hoeveel droger (of natter) Nederland de afgelopen halve eeuw is geworden. Visser schreef het overkoepelende rapport. Dit rapport beschouw ik als het belangrijkste agrohydrologsich document en dat is ook de reden waarom ik het heb gescand en op mijn site heb geplaatst. Niet in de laatste plaats vanwege de opbrengst-ontwateringsdieptecurves (de voorlopers van de HELP-tabel) en de isocarpenfiguren. Benieuwd wat dat is? Lees dit monumentale werk! Te vinden onder de rubriek Kennisbank; oude kennisproducten, nr. 9. Mocht er behoefte zijn aan het digitaliseren van specifieke provinciale arpporten: ik heb alle exemplaren staan.
Wat het COLN-onderzoek zo uniek maakt is de omvang en duur van het onderzoek. Dat zou nu niet meer kunnen. Ik heb wel eens gefilosofeerd over een dergelijk onderzoek maar dan afvoerhydrologisch: landsdekkend op veel plaatsen gedurende langere tijd grondwaterstanden, stijghoogtes, neerslag, verdamping en afvoeren meten om de neerslag-afvoerrelaties en de regionale waterbalansen beter in de vingers te krijgen. Voor o.a. NHI is daar nu grote behoefte aan. Dat lijkt op het voorstel voor een Landelijke Hydrologische Analyse van het Topsysteem (LHTS) uit 1997. Ook dat voorstel is in bureaulades verdwenen. Maar wie weet ….
Ook heb ik een scan toegevoegd van een dagbladartikel in ik weet niet welke Courant. Het is een interview oude stijl met de toenmalige voorzitter van de Commissie, prof. F. Hellinga. Dit artikel is afkomstig uit het archief van (zoals bekend mijn grote voorbeeld) dr. L.F. Ernst.
0 reacties
10-1-2011 | Categorie: Algemeen
Hét handboek voor de ‘Wageningse’ en ‘Velpse’ Cultuurtechnici was en (is volgens mij nog steeds) het Cultuurtechnisch Vademecum uit 1988. Een schat aan kennis is hierin verzameld en toegankelijk gemaakt. Voor mij al jaren een Bron van kennis. Natuurlijk is er wel een en ander veranderd maar zaken als ontwateringsnormen, droogleggingsnormen en afvoernormen en de samenhang tussen ontwatering en afwatering worden m.i. nergens zo helder beschreven. Met enige trots kan ik dan ook aankondigen dat ik dit standaardwerk heb gescand en op mijn site gezet, te vinden onder de rubriek Kennisbank. Ik heb het in 3 delen gesplitst want wellicht is alleen Deel III interessant. De pdf’s zijn doorzoekbaar zodat nu op trefwoorden kan worden gezocht. Daarmee is het veel gehoorde bezwaar van het ontbreken van een index voor een deel ondervangen.
Met dank aan de Cultuurtechnische Vereniging (nu Netwerk Land en Water geheten), en in het bijzonder al die mensen die toendertijd een bijdrage hebben geleverd. De Inleiding vermeldt alle namen. Ik heb de toenmalige secretaris (en eindredacteur), Gerrit Grotentraast, bereid gevonden een voorwoord te schrijven bij deze gedigitaliseerde uitgave. Zijn boodschap is dat het succes van het CV uit 1988, en het feit dat het nog steeds wordt gebruikt, vooral te danken is aan de praktijkkennis die er in is verwerkt. Dat moet te denken geven.
Ik ben overigens wel benieuwd of handboeken, al dan niet in digitale vorm, in dit Google-tijdperk nog relevant zijn. Graag jullie reactie.
6 reacties
10-1-2011 | Categorie: Algemeen
Op 1 juanuari 2011 zijn de Adviesgeuzen ‘naar buiten getreden’ , gemarkeerd door het in de lucht komen van hun website. De Adviesgeuzen zijn een netwerk van zelfstandige professionals werkzaam op water- en milieugebied, die vakmanschap als devies hebben. Het spreekt voor zich dat ik me daar bij kan aansluiten. Lees meer over voor wie ze er (willen) zijn, wie de andere leden zijn en wat hen drijft op de website www.adviesgeuzen.nl.
0 reacties
6-10-2010 | Categorie: Algemeen
Bij de Kennisbank onder de rubriek Oude kennisproducten ditmaal een echte klasssieker: het rapport van de Werkgroep Afvoerberekeningen uit 1978.
Onder de rubriek Nieuwe kennisproducten een ppt van mijn lezing over opkomst en ondergang van het OVO-drieluik, getiteld Kennis als Water. Vooral mensen die geinteressserd zijn in de historie van de landbouwkundige kennisinfrastructuur moeten dit lezen. Ik stel reacties zeer op prijs.
0 reacties
20-9-2010 | Categorie: Algemeen
Het Instituut voor Cultuurtechniek en Waterhuishouding (ICW) staat in mijn ogen model voor een kennisinstituut van na de oorlog maar voor de verzelfstandigingsgolf. Ik heb er 15 jaar gewerkt. Zeker achteraf gezien een waar onderzoekswalhalla. Ondanks dat de mensen niet meteen werden ‘afgerekend’ op deliveries was de productie van publicaties aanzienlijk. Het medium was de nota. Daarvan zijn er 1972 verschenen. Harry Massop had nog de volledige lijst van ICW-nota’s en die heb ik gescand inclusief de afsluitende brief en enige aantekeningen en aanvullingen. Harry en ik zijn van plan de belangrijkste nota’s op gebied van het waterbeheer mettertijd te scannen en van motivatie te voorzien.
Een andere serie van het ICW waren de Medededelingen. In een volgende bericht zal ik de gescande lijst aankondigen. Als voorproefje alvast de ‘beroemde’ Mededeling 118 van J. Wesseling: Bergingsfactor en drainagecriterium. Waarom beroemd? Op magnifieke wijze wordt uitgelegd dat bij het berekenen van drainafstanden hoofdzakelijk stationaire formules worden gebruikt. En dat daardoor geen onderscheid is tussen gronden met veel en weinig berging. Door combinatie van de eenvoudigste Hooghoudt-formule, de reservoircoefficient van Krayenhoff van de Leur en een frequentie-analyse van resultaten van De Jager wordt een relatie (vgl 7) verkregen die het verband aangeeft tussen ontwerpcriterium en de te verwachten grondwaterstand bij gekozen frequentie. De relevantie voor de huidige praktijk is m.i. dat bij parameterisering en modellering van de relatie grondwater-oppervlaktewater veelal impliciet of expliciet wordt uitgegaan van stationaire formules. En dus systematische fouten maken.
0 reacties
18-6-2010 | Categorie: Algemeen
Dat ik een fan ben van L.F. (Lodewijk) Ernst is bekend. Zie ook artikel in Stromingen uit 1996: ‘De hydrologische grootheid Ernst’. De in mijn ogen briljantste hydroloog van Nederland heeft internationaal relatief weinig bekendheid gekregen. Een reden is dat zijn magnum opus is gepubliceerd in de Nederlandse taal. Ik had een redelijk goede kopie in mijn bezit die ik heb gescand. En nu is dus zijn proefschrift ‘Grondwaterstromingen in de verzadigde zone en hun berekening bij aanwezigheid van horizontale evenwijdige leidingen’ digitaal beschikbaar onder de rubriek Kennisbank. Ik heb zijn archief ook in bezit en in overleg met prof. Reinder Feddes (die heeft er al naar gekeken) zal ik bekijken wat de moeite waard is te scannen (en wat niet digitaal beschikbaar is). Wordt vervolgd.
0 reacties
14-6-2010 | Categorie: Algemeen
Opschonen wijken is de titel van Verslag van een proef in de Drentse Veenkolonien, uitgevoerd in 1983. Je hebt grijze literatuur en dit rapport is bijkans pikzwart. Toch staan er goede dingen in, al zeg ik het zelf. Vooral de toepassing van de theorie van Ernst in de praktijk vond en vind ik nog steeds zeer illustratief. Ik heb er gevoel voor de grootte van drainageweerstanden (nu lekweerstanden) aan overgehouden.
Dus geen echte klassieker maar toch de moeite waard hem te digitaliseren en bij de oude Kennisproducten te zetten.
0 reacties
11-6-2010 | Categorie: Algemeen
Van mijn eerste artikel had ik al eerder een doorzoekbare pdf gemaakt. Sinds vandaag heb ik de profesionale pdf-converter Professional 6.0 van Nuance tot mijn beschikking. Daarmee heb ik de pdf geconverteerd in een word-bestand. Daarbij moesten nog enige correcties worden uitgevoerd. Sommige figuren komen bij de conversie niet goed over. Die heb ik vervolgens uit de pdf geknipt (dat kan met deze versie heel goed) en in het word-bestand geplakt. Resteert nog het probleem van de witte stukken. Zie bijgeplaatst document. Maar ik ben al heel ver. Dit allemaal ter voorbereiding van scannen en omzetten in doorzoekbare pdf’s maar ook word-bestanden van echte ‘klassiekers’. Wordt dus vervolgd.
0 reacties
