Archief: Algemeen

Kennnis over wateraanvoer weer actueel

31-10-2013 | Categorie: Algemeen

Bij discussie over wel of niet verzouting Volkerak-Zoommeer (VZM) speelt de vraag of aanvoer via de Roode Vaart een goed alternatief is. Daarbij kwam de vraag aan de orde over normen voor wateraanvoer. Waar komt de kennelijk breed gedragen aanvoercapaciteit van 0,3 l/s/ha vandaan? Niet uit het Cultuurtechnisch Vademecum. Op zoek naar de bron van kennis stuitte ik op het rapport van de Studiecommissie waterbehoefte Land- en Tuinbouw, uit 1980.  Mooi om dat weer eens te lezen. En er staan ook de nodige maatgevende aanvoerintensitieten in maar ook dat het beter is de aanvoerbehoefte te baseren op een economische afweging. Helemaal mee eens.

Bij de speurtocht stuitte ik ook op het rapport Watervoorziening voor de landbouw uit het Zoommeer, uit 1987.  Is wel wat gedateerd maar de moeite waard het eens te vergelijken met de huidige studies. Volgens mijn bescheiden mening is deze kennis uit het verleden qua methodiek nog springlevend.

Beide rapporten  zijn als pdf toegevoegd bij de lijst Agrohydrologische basispublicaties (nr 16 van rubriek ‘Oude’ kennisproducten)

 

 

lees meer 0 reacties

Website Boeren met water

26-6-2013 | Categorie: Algemeen

Het waterbeheer in het landelijk gebied is voor een belangrijk deel in handen van boeren.  Boeren is ook, en soms vooral, boeren met water, niet alleen door percelen te ontwateren maar ook door de watervoorziening van gewassen te verbeteren. Daarbij moet steeds meer rekening worden gehouden met de gevolgen voor de ‘omgeving’.  De ‘omgeving’ kan boeren ook inschakelen voor een groene of blauwe dienst. Eerder gezegd dan gedaan. Een Goede Agrohydrologisch Praktijk is zeker geen uitgemaakte zaak. We kunnen leren van mensen die op een bijzondere manier bezig zijn met Boeren met water.

Op de website www.boerenmetwater.nl staan 7 korte, leerzame filmpjes. Neem er vooral kennis van!

lees meer 0 reacties

Onderscheiding

24-6-2013 | Categorie: Algemeen

Donderdag 20 juni 2012 werd ik op het eindsymposium ‘Vasthouden werkt!’ onderscheiden met een medaille die aan 150 mensen wordt uitgereikt ivm het 150-jarig bestaan van het waterschap De Dommel. Bart Bardoel van ZLTO werd ook onderscheiden voor zijn professionaliteit en grote inzet voor het project  Water vasthouden aan de bron.  De foto’s  zijn te zien op de website van De Dommel (www.dommel.nl/150_jaar_waterschap). Daar lees je ook meer over de achtergronden. De onderscheiding beschouw ik als een bijzondere eer en ik ben er oprecht trots op. Het is mijn eerste en dat op mijn leeftijd.

 

 

 

lees meer 0 reacties

Klassieke kennis voor een modern vraagstuk

24-6-2013 | Categorie: Algemeen

Er is een tendens de peilen in polders te verhogen om daarmee de verzilting te bestrijden of om water te conserveren. In kleipolders is daarbij de vraag of de drains onder water komen en als dat zo is, wat de gevolgen daarvan zijn. In polder Noordplas is deze vraag ook aan de orde en Aequator heeft de situatie in beeld gebracht. Ook is er aan gerekend en de resultaten zijn beschreven in een  artikel dat in Stromingen is verschenen. Zie ook Recente Kennisproducten nr 11.  Een m.i. mooi voorbeeld van toepassing van klassieke kennis op een modern vraagstuk.

lees meer 0 reacties

Veel ICW-nota’s nu digitaal

2-12-2012 | Categorie: Algemeen

Bij het toenmalige ICW was het de goede gewoonte onderzoeksresultaten vast te leggen in een nota. Zij vormen dan ook een belangrijke bron van kennis. Een deel van die kennis stroomde door naar rapporten en artikelen maar lang niet alles. De belangrijkste in mijn bezit zijnde nota’s heb ik gescand en op de Kennisbank geplaatst, te vinden onder de rubriek Oude kennisproducten. Daar staat ook de lijst van ICW-nota’s. De rest van mijn nota’s heb ik aan Harry Massop ter beschikking gesteld. Hij heeft binnen Alterrra zo veel mogelijk nota’s verzameld en deze zijn door Han te Beest gescand. In het eerstvolgende nummer van Stromingen komt een bericht hierover te staan. De link naar de gescande ICW-nota’s is:

http://library.wur.nl/WebQuery/hydrotheek?wq_par=(&titel=ICW&wq_rel=OR&titel=Instituut+voor+Cultuurtechniek+en+Waterhuishouding&wq_rel=OR&uitgever=ICW&wq_rel=OR&uitgever=Instituut+voor+Cultuurtechniek+en+Waterhuishouding&wq_rel=OR&signatuur=NN31545&wq_par=)&wq_rel=AND&informatiedrager=internet

Neem vooral kennis van deze geweldige bron van kennis!

 

lees meer 0 reacties

Hooghoudt nog lang niet ‘uitgehold’

15-8-2012 | Categorie: Algemeen

Het gebruik van peilgestuurde drainage als infiltratiemiddel staat sterk in de belangstelling, als alternatief voor beregening. Ik ben van mening dat we daarbij te weing gebruik maken van kennis uit het verleden. Daarom ben ik bezig met een artikel over de toepassing van de kennis van S.B. Hooghoudt, met name de bekende vergelijking toegepast op subinfiltratie. Daartoe heb ik de publicatie uit 1940 bestudeerd  waarin de nodige vergelijkingen, dus ook de toepassing voor infiltratie, staan beschreven. Ik ben diep onder de indruk van deze publicatie. En een scan hiervan is nu beschikbaar, met excuses voor de kwaliteit maar het was een dik boek (dat J. W. van Hoorn in 1960 had ontvangen van mevrouw Hooghoudt, ter gelegenheid van zijn promotie). Zie Kennisbank: ‘Oude’ kennisproducten (nr ).  Tevens heb een artikel over Hooghoudt uit 2005, geschreven door Raats en Van der Ploeg, bijgevoegd. Alvast veel leesplezier met deze bronnen van kennis. Ik verwacht dat het artikel: “De betekenis van ‘Hooghoudt’ nog lang niet uitgehold”, komend najaar in Stromingen zal verschijnen.

lees meer 0 reacties

Watervoetafdrukken en grondwaterwinningen: een inspirerende combinatie!

15-8-2012 | Categorie: Algemeen

Voetafdrukken zijn populair. Maar een voetafdruk in water houdt nooit lang stand. Ik ben het in ieder geval niet eens met de meeste getallen die de ronde doen. Op de Floriade had waterschap Peel en Maasvallei ook de nodige watervoetafdrukken op de tafels in het Waterpaviljoen laten drukken. Maar als je 1000 liter water of zo gebruikt voor 1 l Belgisch bier weiger ik dat te geloven (dat zou het genot nl. sterk verminderen). Volgens mij is het ook niet zo omdat dat water vrijwel allemaal gerecycled kan worden. Neemt niet weg dat het concept sterk is en mij mede heeft geinspireerd tot het schrijven van een artikel dat onlangs in Stromingen is gepubliceerd en is terug te vinden onder Kennisbank: Recente kennisprodukten (nr 10). Maar de directe aanleiding was dat ik van mening ben dat de huidige grondslag voor berekening van landbouwschade en schade aan natuur door waterwinningen niet meer van deze tijd is.  De voedingsvoetafdrukbeschouwing in combinatie met de Waternoodsystematiek levert m.i. verrassend  andere inzichten. Oordeel zelf!

 

lees meer 0 reacties

Is de HELP-tabel nog actueel?

29-5-2012 | Categorie: Algemeen

De HELP-tabel gaat al decennia mee en dan is de vraag relevant of hij nog actueel is. Daar is inmiddels het nodige over gezegd en geschreven en wellicht dat het er nu eindelijk van gaat komen. Bij die actualisatie is bijvoorbeeld relevant of de koppeling van nat- en droogteschade aan de GHG en GLG op gedraineerde gronden nog voldoet. Reeds in de jaren tachtig van de vorige eeuw is in ICW-rapport 31 (Van Wijk e.a., 1988) de nat- en droogteschade van akkerbouwgewassen gekoppeld aan draindiepte en -intensiteit. En ik ben van mening dat dat ook beter is (een publicatie hierover is in voorbereiding). Een reden te meer haast te maken met de actualisatie! Hoe dan ook: het ICW-rapport 31 staat nu op mijn site onder de Agrohydrologische basispublicaties.

Een belangrijk punt bij de actualisatie van de HELP-tabel voor akkerbouw is de actualisering van de koppeling van de ontwateringstoestand aan het aantal werkbare dagen in voor- en najaar. Een van mijn grote voorbeelden, Wind (zie eerder bericht), had het in dit verband vaak over ene Hokke. Hij was bedrijfsleider van proefboerderij Westmaas en heeft gedurende de periode 1941 t/m 1973 (m.u.v. 1945) het verloop van de bodemvochtigheid vastgesteld en dit verloop is  gekoppeld aan criteria voor bewerkbaarheid. Voor Wind (zie o.a. zijn proefschrift) en anderen een onmisbare reeks om hun modellen te testen. Ik heb de de publicatie hierover, IMAG-publicatie 109, van G. Hokke en T. Tanis uit 1978, gescand en eveneens toegevoegd aan de Agrohydrologische basispublicaties.

lees meer 0 reacties

2 nieuwe agrohydrologische basispublicaties

2-4-2012 | Categorie: Algemeen

Het model MUST is een begrip in de agrohydrologische wereld. Het model gebaseerd op het Rijtema-schema en door Pieter de Laat vervolmaakt. Een proefschrift waardig. Pieter stuurde me een scan op waarvoor danken. Je kunt er dus nu digitaal kennis van nemen. Voor mij is het ook en vooral de beste publicatie om de stroming en berging van water in de onverzadigde zone te begrijpen. Ik kan hem dus ten zeerste aanbevelen.

Een andere ‘klassieker’ is het rapport van John Bouwmans: “Achtergrond en toepassing van de TCGB-tabel”.  Een zeer toegangelijke beschrijving van een verbijzondering van de HELP-tabel, met veel meer mogelijkheden van bodemfysische schematisatie en uitgebreide gevoeligheidsanalyses. De zeer uitgebreide bijlage waarin voor  veel combinaties van wortelzone en ondergrond per droogteklassejaar de droogteschade is gegeven is maar voor een klein deel opgenomen.

Beide publicaties zijn te vinden onder de rubriek “Oude kennisproducten”, nr. 16.

lees meer 0 reacties

Van Wind en water en oude kennis die niet voorbij gaat

17-1-2012 | Categorie: Algemeen

Een van mijn ‘helden’ is ICW-onderzoeker dr. G.P Wind. Hij was hoofd van de hoofdafdeling Bodemtechniek en manager voor geen cent. Managen noemde hij ‘onwerk’. De volgende uitdrukking gebruiktehij als het erg koud was: “Dit zijn scrotumverkleinende temperaturen”. Hij was vooral creatief onderzoeker en markante persoonlijkheid die helaas te vroeg is overleden. Zijn bijdrage aan de kennis over bodem en water is groot. Ooit gehoord van de koe-functie voor de beschrijving van de onverzadigde doorlatendheid? Of het model ELAN? Zie zijn proefschrift en diverse artikelen. En niet te vergeten het artikel dat Joost Heijkers mij stuurde om op de site te zetten. Zie Kennisbank: ‘Oude’ kennisproductien, nr 20. Voor Joost (en anderen) een echte eye opener. Lees hieronder zijn aanbeveling om kennis te nemen van dit artikel!

“Binnen de waterschapswereld, en vast ook daarbuiten, leeft bij menigeen nog altijd het idee dat er geen relatie bestaat tussen het freatisch grondwater en oppervlaktewater in veenweidegebieden. Elke hydroloog weet natuurlijk dat dit wel zo is: Überhaupt is er sprake van 1 hydrologisch systeem, bestaande uit diverse deelsystemen (waaronder het grondwater- en oppervlaktewater-deelsysteem). Meer specifiek is in tijden van afvoer (grondwaterstand boven oppervlaktewaterpeil) de oppervlaktewaterstand de drainagebasis voor het freatisch grondwatersysteem. De weerstand die het grondwater ondervindt wordt gekarakteriseerd door de drainageweerstand. Wanneer de grondwaterstand eenmaal wegzakt onder het oppervlaktewaterpeil is het vrij lastig om, zeker in het midden van het perceel, de grondwaterstand te beïnvloeden vanuit het oppervlaktewater. Dit komt primair omdat de verdampingsflux, vaak in combinatie met de wegzijging, ervoor zorgt dat er niet tegen de grondwaterstandsdaling kan worden gesubinfiltreerd, ook nog eens gegeven de subinfiltratie-weerstand die dient te worden overwonnen. Dit alles impliceert echter niet dat er geen relatie is tussen het grondwater en oppervlaktewater in het veenweidegebied. Over hoe deze complexe relatie er wel uitziet is in 1985 een mooi artikel verschenen van G.P. Wind, toen in dienst van het ICW. Wat Wind op elegante wijze laat zien is waarom een verlaging van de oppervlaktewaterstand (in feite dus de drainagebasis) maar voor omstreeks 60% doorwerkt in de daling in de grondwaterstand. De relatie tussen grondwater en oppervlaktewater is er dus wel degelijk, deze kan alleen minder eenduidig en minder eenvoudig worden gedefinieerd als menigeen misschien hoopt.”

Veel leesplezier!

Joost Heijkers

 

lees meer 0 reacties